Makas Kanat ?

Ülkemizde süratle gelişen bu camiada öğrenmek için sorular hızla artmakta, başarmak için malesef sorunlarda hızla artmakta ve daha iyisi için bir çok kişi tarafında bir çok tecrübe giderek artmaktadır.

Bazı konuları ulaşabildiğimiz kaynaklardan ve kişilerden hallediyoruz.

Bazı bilgileri öğrendik zannediyor ama maalesef yanlış bilgiler ile yanlış şekilde öğreniyoruz.

Aslında her kanatlıda görülen, görülebilen bir sorun ”makas kanat” ancak dev ırklarda daha belirgin ve daha bariz kendisini gösteriyor.

Nedir bu makas kanat nasıl, neden olur ?
Her çapraz duran kanat makas kanatmıdır ?
Makas kanat tespitinde hakemler neye dikkat ediyor ?
Diğer kanat problemleri makas kanatı etkiler mi ?

Arkadaşlar malum bugün tavuk veya süs tavuğu adını verdiğimiz kanatlılar aslında sülüngiller familyasından evcilleştirilmiş dünyada sayıları 25 milyar adet olan bir kuş türüdür.

Adı üstünde kanatlı olunca kanat en önemli organ ve en önemli yaşama unsuru.

Yani kanat konusu net ve tartışmasız bir kusursuzlukta olmazsa olmazdır.

Avrupa kıtasında ki hayvan severler yaklaşık 100 yıldır süs tavuklarını yetiştirmek, sergilemek ve podyuma çıkarmak için birlikler ve sistemler kurmuşlar bunu bir spor, bir kültür ve bir etkinlik olarak uzun yıllardır bu işi ele almışlar.

Belki başlangıçta bu zaten var olan geleneksel güzel hayvanları sergileme projesiydi ama sonra zaman ve değişen yaşam şartları bu organizasyonları hem köy hayatını koruma, hayvan sevgisi ve yetiştiriciliğini canlı tutma, insanları yılda bir kaç kere hayvan sevgisi ve başarısı ile bir araya getirme

, ırkların temel özelliklerine göre standartları belirleme ve belirlenmiş temel kriterlere göre de onları muhafaza etme görevine dönüşmüş gibi görünüyor.

İşte bizim yazımızın konusu ”belirlenmiş temel kriterlere göre de kanatlıları muhafaza etme” diyebiliriz.

Çünkü tavuklar en nihayetinde bir kuş türü şuan için dev ırklarda bir çoğu kanatlarını uçmak için kullanmasa da bilinçli her üretici telek genişliği ideal ve taşıma sorunları olmayan o kanat yapısı düzgün hayvanların sayısını arttırmak için çalışmalı ve seleksiyonlarını (üretimde hayvan seçimlerini) o yönde yapmalıdır diyerek kanat konusunu hep önemli tutmaya çalışmışlardır.

İşin aslı budur makas kanat, ince telek, bozuk kanat, eksik kanat, farklı kanat rengi sorunu, kanat taşıma… gibi son dönemde gösteriler vesilesi ile sıkça duyduğumuz sorunların ana dikkati nazarı bu sebepledir ve bu yüzden çok önemlidir.

Yani podyumlarda kusursuz görünen muazzam renkli, cüsseli tavuklar çok özeldir bunda şüphe yok ama en temel yapısal özelliği olan kanatları olması gerektiği gibi düz ve sorunsuz olmalıdır.

Makas kanat için detay yazacak olursak bu konuyu tecrübeli ve bilgisine güvendiğimiz bir kaç avrupalı üretici ile hasbihal ettik.

Bu sorunu tek bir açı ile değerlendirmek ve tek bir tarif yapmak doğru olmaz.

Kısa açıklama ile

Her tavuğun kanadında farklı yapıda ve şekilde tüyler var lakin primary(birincil) ve secondary(ikincil) tüyler en ana unsurlardır.

Makas kanat problemi en basit hali ile birincil ve ikincil tüyler arasında vakti geldiğinde orantılı biçimde çıkması gereken ”axial feather” aks tüyü yani denge ve destekle tüyü ile alakalıdır.

Bir tavuk yetişkin hale gelene kadar yavruluğunda en az 3 defa tüy değişimi ve dökümü yaşamaktadır.
Bir yaşını atlatmış her kanatlıda tüm şartların normal ve doğal olduğunu varsaydığımızda düzenli olarak yılda bir defa tüy değiştirmekte ve tüy dökmektedir.

Hızlı büyüyen yada sorunlu büyüyen bir kanatlıda yapısal bozukluklar olması olağandır.

Bu hızlı ve sorunlu büyüme verilen yemler ile alakalı olabilir, genetik etkiler olabilir, çevresel ve diğer olası sebeplerden olabilir.

Hayvanlarınızın kanatları ile alakalı bir problem yaşıyorsanız tüneksiz büyümüş yani gerektiği kadar pençelerini kullanmamış hayvanlar yetiştirdiniz, yanlış bir beslenme uygulaması yaptınız (aşırı protein gibi, etlik yem gibi), yada üretimde yanlış hayvanı kullandınız yada bazı şeyler sizin haberiniz yokken yanlış gitti ve hayvanlarınızın kanat ile alakalı problemi oluştu diyebiliriz.

Genellikle horozda (iri olması, hızlı büyümesi ve kanat taşımada daha belirgin bir duruş) olması gerektiği için makas kanat görülmektedir.

Aks tüyü çıkmamış, yarım çıkmış yada bozuk çıkmış hayvanlarda bu sorun daha belirgin olarak kendisini göstermektedir.

Dikkat!
Tek sorun ve sebep budur demiyoruz en başta karışık ve karmaşık bir çok neden olabileceğini yazmıştık ve bu sorun bazı hayvanlarda çok belirgin bazılarında ise tolere edilebilir seviyededir hakemler bu görüntünün yabancı gözle belirginliğine göre değerlendirme yapar ve puan verir yani makas kanat var ama çok bariz değilse hayvan orta üstü bir puan alır alabilir..

Gösteri hayvanlarınız dev ırklar için horozlarda 9-10 aylık tavuklarda 8-9 aylık olduklarında tam anlamıyla puanlamaya hazır olurlar eğer 7 aylık bir horozu gösteriye getirirseniz bir çok açıdan hazır olmadığı için kanat kusuru da olabilir lakin horoz 10-11 aylık ama yine makas kanat denildiyse o zaman ona sebep olan tüm olasılıkları üretici sorgulmalı ve düşünmelidir.

Her çapraz duran kanat ”makas kanat” değildir hakemler o kanatta kusur olup olmadığını anlamak için bir kaç farklı yöntem uygulamaktadır.

Son olarak avrupa kıtasın da özellikle dev brahmalar için son yıllarda giderek artan bir kusur olduğu söylenmektedir.
Bunun sebebi daha iri brahmalar, daha hızlı yetiştirilmek istenen yavrular, gelişim evresi tamamlamamış hayvanlar ve diğer etkilerdir.

Zıpkın gibi horozlar ve güvercin gibi kanatlar hedefimiz olacak eğer avrupa gösterilerinde puan almak hedefi ve çalışması olan arkadaşlar varsa bu yazıyı ciddiye almaları tavsiye olunur.

Makas kanat olan bir horoz üretimde kullanılır mı evet!
Ama üretici bir yılını bağlayacağı o baba adayına güveniyorsa sorun yok ama eğer tüm yavruları aynı sorunu taşıyan hayvanlar çıkarsa o zaman ayların emeği boşa gitmiş olur diyebiliriz.

Son olarak hayvanlarınızı iyi gözlemleyin, soy takibi iyi yapın, bizler amatör yetiştiricileriz emek verip büyüttüğünüz kanatlıları gösterilere getiriniz ve bırakın işin uzmanı olan hakemler onları değerlendirsin ve yorumlasın.

Gösteri salonları bu işi en iyi ve doğru öğreneceğimiz dershanelerdir.

Bu bilgilendirme yazısının paylaşılmasında bildiklerini cömertçe paylaşan avrupalı üretici arkadaşlarımıza bu yazıdan faydalanan herkes adına teşekkür ediyoruz.

Faydalı bulanlar paylaşırsa bilgi çoğalır ve güzelleşir!!

Not:
fotoğrafların bir kısmı internetten alınmıştır

, bir kısmı kendimize bir kısmı da yazıya bildikleri ile katkı sağlayan arkadaşlarımıza aittir.
eksik veya fazla olduğunu düşünenler yorum kısmına bilgi paylaşabilir.

Teşekkürler

Abika Brahma Kümesi
www.abikabrahma.com